Co zrobić po ukąszeniu skorpiona?
SKORPIONY TO ZWIERZĘTA JADOWITE I NIEBEZPIECZNE. W HODOWLI BEZWZGLĘDNIE NALEŻY ZACHOWAĆ OSTROŻNOŚĆ. SKUTKI DZIAŁANIA JADU SKORPIONA SZCZEGÓLNIE ODCZUWAJĄ DZIECI, OSOBY CHORE I STARSZE. NALEŻY PAMIĘTAĆ, BY NIE MIAŁY ONE KONTAKTU Z TYMI ZWIERZĘTAMI. PAMIĘTAJ, ODNOTOWANO WIELE PRZYPADKÓW ŚMIERTELNYCH PO UKŁUCIU PRZEZ SKORPIONA.
Wraz z czasem zainteresowanie skorpionami jako zwierzętami hodowlanymi rośnie. Każdy kij ma dwa końce, tylko ta gorsza część wymaga wyjaśnień. Niewielu z hodowców zakłada, że zostaną ukąszeni przez swoich pupili, mało kto widzi się w roli poszkodowanego. I nic dziwnego, lecz warto zabezpieczyć się, gdy popełnimy błąd. Gdy w naszej hodowli zaczynają pojawiać się mocno jadowite skorpiony musimy zacząć myśleć o takim zabezpieczeniu. Najpierw przedstawię, czego bezwzględnie robić nie możemy.
Po ukąszeniu przez skorpiona nie możemy wpadać w panikę. To pierwszy gwóźdź do naszej trumny. Panikujemy, serce bije szybciej, czyli bijemy neurotoksynom brawo i pozwalamy na coraz intensywniejszą ekspansję. To samo tyczyć się będzie wszelkich środków czy czynności podwyższających ciśnienie. Mówiąc dokładniej, alkohol każdego rodzaju odstawiamy na bok. No chyba, że chodzi o spirytus salicylowy, którym możemy zdezynfekować miejsce ukłucia. Po ukąszeniu siadamy czy kładziemy się, by dodatkowo nie niepokoić serca i realizujemy punkty wymienione poniżej.Na zachodzie dość popularne są tak zwane ekstraktory jadu, urządzenia, które przykładane do skóry w miejscu ukąszenia tworzą podciśnienie i tym samym część jadu zostaje wyssana. Opinie odnośnie skuteczności tego typu urządzeń są podzielone. Osobiście nie miałem nigdy wątpliwej przyjemności dowiedzieć się czy urządzenie takie niweluje skutki po ukąszeniu. Spotkałem się jednak z bardzo pozytywnymi opiniami. Najnowszym tego typu urządzeniem jest Venimex oferujący nam między innymi zwiększoną moc ssania w stosunku do swoich poprzedników. To tyle odnośnie mechanicznych środków pomocniczych. Przejdźmy jednak dalej, czyli czas na farmakologię.
By zniwelować nieco działanie neurotoksyn należy po ukąszeniu przyjąć wapń. Zwiększone stężenie wapnia w organizmie przeszkodzi neurotoksynom w całkowitej blokadzie kanałów jonowych między synapsami, czyli w głównej mierze uwolni nas od bolesnych skurczów i innych nieprzewidywalnych reakcji ze strony układu nerwowego.
Najpoważniejsze skutki uboczne po ukąszeniu w naszym organizmie mogą powodować nie same toksyny zawarte w jadzie, lecz reakcja alergiczna. Mówiąc o tym mam na myśli wstrząs anafilaktyczny, który pozostawiony sam sobie może skończyć się śmiercią. By uniknąć wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego musimy sięgnąć po leki przeciwhistaminowe. Osobiście polecam te trzeciej generacji a konkretnie feksofenadynę (preparat Telfast 120 oraz Telfast 180 - tylko na receptę) oraz zdecydowanie słabszą cetyryzynę (preparat Ametril, Alertec, Zytrec - mniejsze opakowanie, lecz dawka ta sama - bez recepty).
Lekami stosowanymi w bardzo ciężkich stanach alergicznych są również syntetyczne hormony kory nadnerczy, czyli glikokortykosteroidy. Działają one immunosupresyjnie, czyli zmniejszają odpowiedź immunologiczną naszego organizmu na działające już toksyny. Są to leki o wielu działaniach ubocznych, lecz nie mające konkurecji. Glikokortykosteroidy to leki wydawane tylko i wyłącznie na podstawie recepty lekarskiej. Do najczęście stosowanych glikokortykosteroidów należą następujące substancje czynne: hydrokortyzon (preparat Hydrocortisonum - rzadko spotykany w aptekach ze względy na aferę z Corhydronem w Jelfie), prednizolon (preparat Encotron oraz Encortolon).
Dodatkowo zażyć możemy leki przeciwbólowe, np.: Pyralginę - najsilniej działający związek z nienarkotycznych leków przeciwbólowych, Ibuprofen - silny lek przeciwbólowy należący go grupy niestreroidowych leków przeciwzapalnych, Ketoprofenum - ta sama grupa leków co Ibuprofen, lecz wydawany tylko na receptę (preparat Ketonal, Ketonal forte, Biprofenid, Profenid).
Istnieją również narkotyczne leki przeciwbólowe, lecz nie sądzę, by lekarz wypisał od tak taką receptę. Do tej grupy możemy między innymi zaliczyć tramadol (preparat Tramal oraz Poltram). W przypadku ukąszeń przez bardzo silnie jadowite skorpiony bezwzględnie należy zawiadomić lekarza i w miarę możliwości jak najszybciej zadbać o transport do szpitala. Wielce prawdopodobne, że nawet bogato wyposażona domowa apteczka może okazać się niewystarczająca. Brak dostępu do faktycznego antidotum (surowicy) pozostawia nas krótko mówiąc w tragicznej sytuacji. Możemy ograniczyć działanie toksyn i szybko reagować, by skutki ukąszenia były jak najmniej dotkliwe medycznie dla naszego organizmu. Wstrząs anafilaktyczny, który za późno potraktujemy farmaceutykami lub będą one zbyt słabe leczy się już objawowo. Znaczy to tyle, że u jednych wzrośnie a u innych spadnie ciśnienie krwi, co obliguje do podania zupełnie innych leków. Zaniedbanie któregokolwiek z działań po ukłuciu może doprowadzić do zgonu
Opracował: Dominik Wysocki.