W jaki sposób skorpiony fosforyzują?

Wielu ludzi dziwi fakt, że skorpiony pod wpływem promieniowania UV mają zdolność do świecenia na kolor zielonkawo-niebieski. W tym artykule postaramy się wyjaśnić przyczynę tego fantastycznego zjawiska. Światło ultrafioletowe o długich falach po odbiciu od pancerza i pochłonieniu określonych substancji wywołuje widzialne zielonkawe światło. Oprócz skorpionów są także inne zwierzęta reagujące w ten sam sposób na światło UV. Należą do nich niektóre karaczany, krocionogi, pareczniki, solfugi a nawet chrząszcze. Dokładnie nie ustalono jeszcze substancji powodujących fluorescencję, ale najprawdopodobniej jest to kompleks mukosacharydów i białek. Ostatnie badania Dr Scotta Stockwella wykazują obecność karotenoidów, które po części wyjaśniają ten fenomen. Fluoroscencyjne światło emitowane jest z powierzchni epikutykuli (nazwanej przez Dr Scotta Scotwella powłoką hialitową która stanowi część pancerza składającego się również z mezokutykuli i endokutykuli.

Powłoka hialinowa zawarta w kutykuli jest bardzo trwała. Często w pełni zachowuje się w skamielinach. Nawet po setkach milionów lat, podczas gdy inne powłoki zanikają, ta zostaje nietknięta. Co więcej ... świeci! 

Nikt nie zna dokładnej roli tego fenomenalnego zjawiska. Istnieje hipoteza, iż skorpiony używają tej zdolności jako sensora, czujnika(w zasadzie prawie wszystkie skorpiony są nocnymi łowcami). Zjawisko fluorescencji zaobserwowano również w skamieniałościach euryteridów (starożytnych skorpionów). Nawet u osobników martwych czy wysuszonych zdolność ta nie zanika. Co więcej, fluorescencja w alkoholu przyczyniła się właśnie do odkrycia tego fenomenu w roku 1956. Zaobserwowano, że u skorpionów, które dopiero co przeszły wylinkę nie występuje zdolność do fluorescencji lub występuje w niewielkim wymiarze. Również części kutykuli pomiędzy segmentami u osobników dorosłych nie posiadają tej zdolności. Założono, iż fluorescencję umożliwia wydzielina produkowana przez skorpiona samoczynnie bądź w procesie opalania. Jednakże długie wystawianie skorpionów wystawionych na wysokie dawki UV pokazały, iż zdolność ta z czasem maleje a potem prawie znika. Tak więc nasz podopieczny nie zawsze będzie świecił pod promiennikiem UV. Po wylince fluorescencja pojawia się ponownie. Jednak gdy u dorosłego osobnika cecha ta zniknie, znaczy to, że już nigdy się nie pojawi. Skorpiony żyjące w jaskiniach nie mające kontaktu ze światłem również odbijają światło UV tworząc zielonkawe odbicie. Wyklucza to tezę jakoby w kontakcie ze słońcem skorpiony wydzielałyby substancję, która odpowiedzialna jest za fluorescencję. To i fakt, że nowo urodzone skorpiony bez kontaktu ze światłem słonecznym świecą przesądza o nieprawidłowościach teorii o możliwości fluorescencji po sekrecji określonych substancji w kontakcie ze światłem.

Ekologiczna korzyść fluorescencji jest do tej pory nieznana i najwyraźniej naświetlanie skorpionów UV nie wywołuje u nich zauważalnych zmian zachowań. Koehler w swoich badaniach wysunął hipotezę, iż fluorescencja może pomagać skorpionom w ich nocnym trybie życia Gdy odkryto fenomen fluorescencji zaczęto go na dużą skalę wykorzystywać w badaniach naukowych jak i kolekcjach. Duże postępy w wiedzy o nich i odkrywanie nowych gatunków dostarcza nowych możliwości. Nie poleca się jednak praktykowania takich badań na dużą skalę ze względu na stosunkowo niską liczebność niektórych gatunków, długi okres ciąży i często wolne tempo w dochodzeniu do siebie.

Niektórzy twierdzą, że jest to przystosowanie do polowań. Skorpiony odbijające światło UV świecą na zielono. Skorpiony są drapieżnikami, które chwytają ofiarę szczypcami i czasami wbijają kolec jadowy w ciało przeciwnika, gdy ten stawia opory. Generalnie najlepszym jakościowo pokarmem są myszy i małe ptaki. Gdy nie uda im się polowanie i nie znajdą swojego przysmaku muszą zadowolić się owadami. Okazuje się, że wiele roślin emituje światło UV. U niektórych owadów występuje zjawisko fototaksji, tzn. instynktownego podążeniu za światłem. Zjawisko to spotykamy u ciem, lecz dotyczy one światła widzialnego. Owady widzące promienie UV, np. pszczoły, widząc charakterystyczną poświatę podążają do celu i omyłkowo spotykają się z kolcem jadowym skorpiona w swoim ciele.

Jak widzimy, skorpiony mające zdolność odbijania promieni UV mają przewagę nad tymi, które tej zdolności nie posiadają, gdyż zmniejsza to ilość potencjalnych ofiar. Z racji poświaty skorpiony takie wydają się być większe, czyli rzadziej są atakowane przez inne drapieżniki I przetrwają dłużej. W procesie selekcji naturalnej skorpiony posiadające zdolność do odbijania promieni UV staną się gatunkami dominującymi a te słabsze, które nie mają tej zdolności zostaną zjedzone lub wyginą w ciężkich czasach, gdy trudno będzie o pożywienie.

Opracował Dominik Wysocki na podstawie wiedzy własnej oraz informacji zawartych w Internecie.